1. Vanuit een biologisch perspectief
Ja, je brein stuurt vrijwel alles aan: je gedachten, emoties, keuzes, en bewegingen. Alles wat je ervaart, beslissingen die je neemt, zelfs je gevoel van “ik” – dat alles ontstaat in je brein. Je zou kunnen zeggen: je bent je brein, zoals hersenonderzoeker Dick Swaab stelt in zijn bekende boek.
2. Vanuit een psychologisch perspectief
Het is iets complexer. Je brein verwerkt allerlei impulsen, maar jij (je bewustzijn, zelfreflectie, wilskracht) hebt invloed op hoe je daarmee omgaat. Je kunt leren je impulsen te beheersen, emoties te reguleren, en gewoonten aan te passen – ook al ontstaan die in het brein. In die zin ben je niet volledig overgeleverd aan je brein.
3. Vanuit een filosofisch perspectief
Sommigen stellen dat “ik” een illusie is – een verhaal dat je brein vertelt. Anderen beweren dat we vrije wil hebben en daarmee ook een zekere autonomie over ons brein en handelen. Er is dus debat over de vraag of jij “de baas bent” over je brein, of andersom.
4. Praktisch gezien
Je brein is een soort gereedschap of besturingssysteem. Je kunt het trainen, beïnvloeden (denk aan meditatie, therapie, slaap, voeding), en ermee samenwerken. Je bent niet machteloos – maar ook niet helemaal vrij.
Kort samengevat: Je brein stuurt je aan, maar jij hebt (tot op zekere hoogte) invloed op je brein. Dus: je brein is een krachtige baas, maar jij kunt leren om er leider van te worden.
Hier ben ik veel mee bezig, om te proberen mijn brein los te maken van mijn zijn en meer mijn geest te laten spreken.