Autisme is een spectrumstoornis, wat betekent dat het zich bij iedereen anders uit. Sommige mensen met autisme hebben duidelijke kenmerken, terwijl het bij anderen niet zichtbaar is aan de buitenkant — dit wordt soms aangeduid als “autisme dat je niet ziet” of “camouflerend autisme”. Hieronder wat uitleg hoe dat werkt in de praktijk.

Wat betekent het als je autisme ‘niet ziet’?

Goede verbale vaardigheden:
Iemand kan goed spreken en sociaal overkomen, wat de indruk wekt dat er niets aan de hand is. Ze hebben geleerd hoe ze in sociale situaties moeten reageren, maar dat betekent niet dat dit vanzelf gaat.

Maskeren of camoufleren:
Veel mensen met autisme — vooral vrouwen en meisjes, maar ook jongens en volwassenen — leren hun gedrag aan te passen aan wat sociaal ‘gewenst’ is. Ze imiteren bijvoorbeeld anderen, onderdrukken hun impulsen of oefenen standaardzinnen. Dit kan uitputtend zijn.

Interne problemen:
Hoewel het van buiten lijkt alsof alles goed gaat, kunnen mensen intern veel stress, overprikkeling, angst of verwarring ervaren. Dit blijft vaak onzichtbaar voor de buitenwereld.

Vertraging in diagnose:
Omdat het autisme niet opvalt, worden deze mensen vaak pas laat — soms pas op volwassen leeftijd — gediagnosticeerd. Ze lopen dan vaak al tegen dingen aan zoals burn-out, depressie of een gevoel van ‘anders zijn’.

Hoe werkt dat in het dagelijks leven?

Op het werk of school:
Iemand met autisme kan goed presteren, maar heeft meer moeite met veranderingen, drukte, sociale regels of multitasken. Ze verbergen hun worstelingen totdat ze overbelast raken.

In relaties:
Sociale interacties kunnen moeilijk zijn. Ze kunnen moeite hebben met het herkennen van non-verbale signalen, dubbelzinnigheden of sociale verwachtingen, wat tot misverstanden kan leiden.

Thuis:
Thuis kan iemand “uit hun rol vallen” omdat het te vermoeiend is om te blijven maskeren. Dit kan tot uitputting leiden, of tot uitbarstingen die in publieke situaties niet zichtbaar zijn.

Waarom is het belangrijk om dit te begrijpen?

Mensen met onzichtbaar autisme kunnen zich niet gezien of begrepen voelen.

Ze lopen vaker tegen mentale gezondheidsproblemen aan.

Begrip en aanpassing (zoals rustiger werkplekken, duidelijke communicatie of sociale ondersteuning) kunnen enorm helpen.

Tot slot:
Autisme is niet altijd zichtbaar, maar dat maakt het niet minder echt. Een beetje meer begrip en geduld kunnen een groot verschil maken.